
Jak określić ile światła daje żarówka LED?
Wybór odpowiedniej żarówki LED lub lampy z wbudowanym modułem LED często sprawia trudności, ponieważ nie zawsze wiadomo, jaka moc będzie odpowiednia do danego pomieszczenia. Zastanawiamy się, czy 10W wystarczy, czy może 40W to nie będzie za dużo, i co zrobić, jeśli światło okaże się zbyt mocne lub za słabe. Pojawia się też pytanie, czy moc żarówki to rzeczywiście kluczowy parametr, na który powinniśmy zwrócić uwagę, aby ocenić ilość dostarczanego światła. W tym poradniku wyjaśnimy, jak poprawnie ocenić, ile światła emituje żarówka lub lampa LED, co pomoże wybrać odpowiedni produkt bez ryzyka błędnego zakupu.
Co to są stare żarówki i czym się różnią od nowych?
Zanim przejdziemy do wyboru odpowiednich żarówek LED, warto zrozumieć, czym różnią się one od tradycyjnych żarówek. Nazwa "żarówka" pochodzi od sposobu działania dawnych źródeł światła, które wykorzystywały żarnik – cienki drucik, najczęściej z wolframu, który nagrzewał się do bardzo wysokiej temperatury, emitując światło. W tamtych czasach, żarówki miały moc od 25W do 100W, a średnia moc wynosiła około 60W, co było uznawane za standardowe oświetlenie w domach. Obecnie żarówki LED mają moc zwykle od około 5W do 15W.
Obecnie jednak żarówki oparte na żarniku zostały zastąpione przez nowoczesne diody LED (Light Emitting Diode), które zużywają znacznie mniej energii, a mimo to emitują porównywalną lub większą ilość światła. Choć technologia się zmieniła, nazwa "żarówka" pozostała w powszechnym użyciu.
Więcej na ten temat piszemy w artykule na jakiej zasadzie działały pierwsze żarówki i z czego były zrobione. Polecamy również artykuł ciekawostkę żarówka, która świeci nieprzerwanie od ponad 100 lat. Natomiast o pochodzeniu nazwy żarówek i jej obecnym użyciu piszemy tutaj skąd się wzięła nazwa żarówki i czy nazwa żarówki LED jest prawidłowa.
Czy moc wyraża ilość emitowanego światła?
Moc żarówki, wyrażona w watach (W), nie określa bezpośrednio ilości światła, jaką emituje żarówka. Oznacza ona jedynie ilość energii elektrycznej, jaką zużywa żarówka podczas pracy. Dawne żarówki zużywały sporo energii, bo działały na zasadzie nagrzewania żarnika, a dopiero w wyniku tego nagrzewania wytwarzały światło. Dlatego tradycyjna żarówka 60W była popularna, bo dawała wystarczająco dużo światła, ale pobierała dużo prądu.
W przypadku nowoczesnych żarówek LED, moc jest znacznie niższa, zwykle 5-15W, bo LEDy są dużo bardziej efektywne. Ale to, ile światła dają, mierzy się w lumenach (lm), a nie w watach. Lumeny opisują strumień świetlny, czyli to, jak jasno świeci dana żarówka. Dlatego żarówka LED o mocy 10W może świecić tak samo jasno jak stara żarówka 60W, ale zużywa przy tym znacznie mniej prądu.
Moc w watach mówi o tym, ile prądu „je” żarówka, a lumeny to ilość światła, którą żarówka świeci. Wyobraźmy sobie, że moc to energia, którą żarówka czerpie z gniazdka, a lumeny to światło, które widzimy.
Jak więc określić ile światła emituje dana żarówka?
Dawna żarówka żarnikowa o mocy 60W emitowała około 700-800 lumenów. To była standardowa ilość światła, jaką dawała taka "sześćdziesiątka". Większość z nas ma w pamięci, jak jasno świeciła tradycyjna żarówka 60W, dlatego łatwo sobie wyobrazić, ile światła to było.
Przy wyborze żarówki LED wystarczy przyrównać liczbę lumenów do tego, co pamiętamy z czasów żarnikowych żarówek. Jeśli żarówka LED ma na przykład 800 lumenów, oznacza to, że świeci tak jasno jak dawna żarówka 60W, tylko zużywa znacznie mniej prądu. Dzięki temu możemy łatwo dobrać odpowiednią żarówkę LED, kierując się liczbą lumenów, aby uzyskać podobne oświetlenie jak kiedyś.
Żarówki LED rzeczywiście są znacznie bardziej wydajne niż stare żarówki żarnikowe. Standardowa żarówka LED o mocy 10W emituje około 800 lumenów, co oznacza, że na każdy pobrany wat przypada około 80 lumenów (800/10). Dla porównania, tradycyjna żarówka żarnikowa o mocy 60W dawała także około 800 lumenów, ale wydajność wynosiła jedynie 13 lumenów z 1 wata (800/60). To pokazuje, jak dużo energii w żarówkach żarnikowych było tracone na ciepło, podczas gdy współczesne LED-y prawie całą energię zamieniają na światło.
Analogicznie, jeśli weźmiemy tradycyjną żarówkę 40W, która była popularna na małym gwincie, można obliczyć, że emitowała około 500 lumenów (13 lumenów x 40W). Aby uzyskać podobną ilość światła z żarówki LED, należy wybrać model o strumieniu świetlnym około 500 lumenów, co odpowiada mocy około 6W (500 lumenów / 80 lumenów na wat). Taki prosty przelicznik pozwala z łatwością porównywać stare i nowe źródła światła.
Co to jest moc maksymalna w lampie?
Skoro już mamy pełen obraz działania żarówek LED i dawnych żarówek żarnikowych, łatwiej zrozumieć pojęcie "moc maksymalna" w odniesieniu do lamp. Kiedy widzimy oznaczenie mocy maksymalnej na lampie, odnosi się ono głównie do starych żarówek żarnikowych. Jak wspomnieliśmy wcześniej, żarówki te emitowały dużo ciepła, dlatego producenci podawali maksymalną moc, jaką lampa może bezpiecznie obsłużyć, np. 60W. To oznacza, że stara żarówka o większej mocy niż 60W mogłaby przegrzać i uszkodzić gwint lub inne elementy lampy, ze względu na wytwarzanie zbyt dużej ilości ciepła.
W przypadku żarówek LED, które mają znacznie niższe zużycie energii i emitują mniej ciepła, ryzyko przegrzania lampy jest znacznie mniejsze, ponieważ nawet mocne LED-y nie osiągają takich poborów mocy, jak stare żarówki żarnikowe. Jeśli jednak na lampie jest oznaczenie np. "maks. 12W", to jest to odniesienie do nowoczesnych źródeł światła, czyli żarówek LED, i takiej wartości należy przestrzegać, by nie uszkodzić lampy.
Więcej na temat mocy maksymalnej piszemy w artykule co to jest moc maksymalna żarówki w lampie.
Więcej artykułów z omówieniem poszczególnych parametrów żarówek:
- Co to jest klasa energetyczna lamp?
- Co to jest strumień świetlny?
- Co to jest współczynnik oddawania barw CRI?
- Jak dobrać odpowiednią żarówkę?
Wskazówka dla Ciebie. Już teraz zacznij oglądać nasz niezrównany kanał na YouTube. Znajdziesz tam mnóstwo ciekawych poradników, filmy z prezentacją produktów i dobre rady w aranżacji wnętrz. Dzięki temu zakupy oświetlenia przeprowadzisz łatwo i dokonasz dobrego wyboru.